Leader Talk 07: Coaching trở thành đòn bẩy chuyển hóa tổ chức - Ứng dụng tại ba doanh nghiệp tiên phong

Trước bối cảnh kinh tế biến động nhanh và đầy thách thức, với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp và đội ngũ nhân sự thích ứng hiệu quả, tối 23/05/2025, Coach For Life đã tổ chức talkshow Leader Talk 07 với chủ đề “Chiến lược khai vấn hiệu quả cho các tổ chức”.

Sự kiện online này được triển khai trong tuần lễ Khai vấn Quốc tế 2025 với sự dẫn dắt của Coach Quách Hương - Founder của Coach For Life, cùng ba diễn giả là Bà Lê Thanh Nguyên An - Phó Tổng Giám đốc Nhân sự Tập đoàn VinaCapital; bà Võ Hằng – Giám đốc Nhân sự Maxport Việt Nam và bà Đỗ Nguyễn Ngọc Thu - Trưởng phòng Học viện AEON Việt Nam. 

Trong hơn 3 tiếng diễn ra sự kiện, các diễn giả đã chia sẻ lộ trình triển khai coaching trong từng doanh nghiệp, những thách thức họ đã gặp phải và các bài học thực tế họ rút ra được trong suốt hành trình đó. Các chia sẻ đều dựa trên trải nghiệm thực tế, mang lại rất nhiều góc nhìn bổ ích cho người tham gia. 

1. Khai vấn trong tổ chức là gì?

Coach Quách Hương mở đầu sự kiện với một câu hỏi đơn giản: "Nếu để giới thiệu về coaching với một người chưa biết gì, bạn sẽ giới thiệu như thế nào?". Đại diện AEON Việt Nam, bà Thu nhận định: “Coaching là quá trình hợp tác, kích thích thích tư duy và sáng tạo, hỗ trợ nhân viên (coachee) tự khám phá và phát triển khả năng của chính họ. Khi cá nhân tìm đến coaching, họ đang tìm tới sự thông suốt cho bản thân mình”. 

Với đặc thù của ngành bán lẻ luôn thay đổi nhanh chóng, nhân viên cần tiếp xúc và xử lý rất nhiều tình huống đến từ khách hàng. Tuy nhiên, với sự ảnh hưởng của văn hóa Á Đông, nhân viên quen với việc nhận chỉ đạo từ cấp trên. Bởi vậy việc trao quyền, thúc đẩy nhân viên chủ động ra quyết định nhanh chóng, hiệu quả nhằm phục vụ tốt nhất cho nhu cầu của khách hàng là một yêu cầu cấp thiết. Nếu chỉ dựa vào các phương thức đào tạo truyền thống thì sẽ chưa đủ để đáp ứng. Vì vậy, AEON Vietnam đã chủ động triển khai các hình thức khai vấn, khuyến khích cấp quản lý sử dụng kỹ năng coaching để thúc đẩy sự phát triển chủ động ở nhân viên, giúp nhân viên tự khám phá, phát triển và làm chủ lộ trình phát triển bản thân một cách bền vững.

AEON Việt Nam đã tạo ra một hệ sinh thái khai vấn đa dạng và phong phú, trao quyền cho cá nhân ở mọi cấp độ, thông qua sự kết hợp giữa các hình thức coaching như 1:1 Coaching, Team Coaching, Executive Coaching... Các chương trình khai vấn được ứng dụng tích hợp vào các chương trình quản trị & phát triển nhân tài như Chương trình Career Coaching, Leader As Coach, Team Development, Chương trình Đào Tạo Quản lý tương lai, Stay-interview, Leadershift Strategic Coaching Solution, Employee Assistance Program, ..

“Coaching tạo ra sự khác biệt rõ rệt so với các phương pháp đào tạo truyền thống. Khai vấn giúp mỗi cá nhân tự khám phá, tự chịu trách nhiệm và chủ động phát triển bản thân. Nhân viên không chỉ phản tư (self-reflection) về hành vi và cảm xúc, mà còn phát triển tự nhận thức (self-awareness) về lý do hành động và đưa ra quyết định điều chỉnh phù hợp (self-correction)” - bà Thu chia sẻ về hành trình đưa khai vấn trong tổ chức.

Những hình thức khai vấn phổ biến

Với bà Võ Hằng (Maxport), coaching giống như một hành trình leo núi cùng một người đồng hành luôn kiên nhẫn, lắng nghe và khích lệ ở những đoạn đường khó khăn. Khi chạm tới đỉnh cao, mỗi cá nhân đều vỡ òa trong cảm xúc. Không đơn thuần là thành quả đạt được mà đó là sự đồng hành trọn vẹn trên hành trình này.

Tại Vinacapital, việc tuyển dụng nhân sự trong lĩnh vực quản lý tài chính yêu cầu tính chuyên môn cao và khả năng cạnh tranh gay gắt. Tuy nhiên, dưới bối cảnh thị trường đang thay đổi rất nhanh chóng dưới tác động của công nghệ, việc đưa coaching vào tổ chức từ 5 năm trước được xem là một quyết định đúng đắn và đón đầu xu thế. 

Theo bà Nguyên An (VinaCapital), mục tiêu của doanh nghiệp không chỉ phát huy tiềm năng sẵn có của đội ngũ mà còn nâng cao kỹ năng lãnh đạo và khả năng thích ứng linh hoạt. Vì vậy, VinaCapital đã lựa chọn hình thức Group Coaching và Team Coaching, coi đây là chiến lược trọng tâm để phát triển năng lực lãnh đạo và văn hóa tổ chức.

 “Tự chủ, khai sáng, chuyển hóa - khi nhân sự được khai vấn, họ sẽ hiểu rõ mình muốn gì, biết cách làm thế nào để đạt được điều đó và từ đó chuyển hóa bản thân trở thành phiên bản tốt hơn của chính họ” - bà Nguyên An chia sẻ.

2. Thách thức khi đưa coaching

vào văn hóa doanh nghiệp

Ứng dụng coaching trong tổ chức giúp nâng cao hiệu suất làm việc, phát triển năng lực nhân viên và thúc đẩy sự gắn kết giữa các cấp. Tuy nhiên, để coaching trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa doanh nghiệp, điều này đòi hỏi nhiều nỗ lực và sự thay đổi sâu sắc từ bên trong doanh nghiệp. 

Trong quá trình đồng hành với các doanh nghiêp, host Quách Hương ghi nhận một số sai lầm thường gặp trong quá trình khai vấn tại tổ chức:

1. Quá tập trung vào kỹ năng mà không thay đổi tư duy: Người lãnh đạo mong muốn nhân viên chủ động, sáng tạo và phát triển sâu về năng lực nhưng bản thân họ vẫn duy trì thói quen kiểm soát. Việc chuyển đổi từ tư duy quản trị truyền thống sang tư duy đồng hành, lắng nghe là yếu tố nền tảng nhưng thường bị bỏ qua.

2. Kỳ vọng quá cao vào quản lý, thiếu sự đồng hành & hỗ trợ: Nhiều tổ chức đào tạo cấp quản lý trở thành coach nhưng thiếu kế hoạch hỗ trợ sau đào tạo. Khi quay trở lại môi trường làm việc, người lãnh đạo không có đủ điều kiện hay thời gian để thực hành coaching một cách hiệu quả. 

3. Thiếu môi trường cởi mở, lắng nghe để nuôi dưỡng văn hóa coaching: Coaching chỉ phát huy hiệu quả trong một môi trường an toàn, nơi con người được khuyến khích nói lên quan điểm, chia sẻ cảm xúc và trải nghiệm. Tuy nhiên, nếu văn hóa tổ chức vẫn mang tính áp đặt hoặc mâu thuẫn giữa mục tiêu thực tế và tinh thần coaching, việc triển khai coaching sẽ nhiều khó khăn.

4. Hiểu sai về bản chất coaching: Đây là hiểu lầm phổ biến khi coi coaching như một kỹ thuật hỏi đáp, dẫn đến sự khuôn mẫu, gượng ép. Thực tế, coaching không chỉ là đặt câu hỏi – đó là một quá trình đồng hành, lắng nghe, khơi gợi, tạo không gian cho nhân viên bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc và tự tìm ra hướng đi. Nếu chỉ tập trung vào việc “phải hỏi câu gì” mà không thực sự kết nối, người coach dễ khiến nhân viên cảm thấy áp lực hoặc phản cảm.

“Coaching không chỉ là kỹ thuật đặt câu hỏi – mà là cách chúng ta lắng nghe và đồng hành để nhân viên tự khai phá chính mình.” - Host Quách Hương chia sẻ.

3. Từ thách thức đến định hướng – Làm thế nào để coaching phát huy giá trị bền vững?

Hành trình đưa coaching vào doanh nghiệp đòi hỏi sự kiên trì, chiến lược rõ ràng và sự chuyển hóa từ bên trong. Ba tổ chức AEON, VinaCapital và Maxport đã có những cách tiếp cận riêng để vượt qua thách thức, từng bước tạo dựng giá trị bền vững từ khai vấn.

3.1. Chiến lược dài hạn để từng bước đưa coaching vào văn hoá doanh nghiệp

Xung đột giữa văn hóa quản trị phương Đông (nặng tính cấp bậc) và tinh thần khai vấn (đề cao tính trao quyền) là thách thức lớn khi mang coaching vào văn hóa doanh nghiệp. Với lãnh đạo, họ bối rối khi không còn “chỉ đạo”, đồng thời lo sợ ảnh hưởng tới hiệu suất kinh doanh. Trong khi đó, nhân viên thì cảm thấy lúng túng, thay vì nhận chỉ thị thì họ nhận được câu hỏi từ cấp trên. 

Để giải quyết trở ngại này, AEON triển khai coaching theo ba giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Tập trung trang bị kiến thức khai vấn dành cho đội ngũ cấp quản lý, giúp họ hiểu rõ giá trị và vai trò của khai vấn trong việc phát triển bản thân, đồng thời là phát triển đội nhóm. 

• Giai đoạn 2: Đồng hành với lãnh đạo trong quá trình thực hành, dần chuyển hóa phong cách lãnh đạo truyền thống sang tư duy khai vấn phù hợp với hoàn cảnh. Xây dựng đội ngũ nòng cốt - Ambassador – những lãnh đạo yêu thích coaching để lan tỏa tinh thần khai vấn đến nội bộ.

• Giai đoạn 3: Coaching được tích hợp sâu rộng vào các hoạt động thu hút và phát triển nhân tài, phát triển đội nhóm, gắn kết nhân viên... thông qua các hoạt động như Career Coaching, Strategic Team Coaching, xây dựng cộng đồng thực hành khai vấn, tổ chức hoạt động Coaching Festival hay xây dựng hệ thống Coaching Booking Page giúp nhân viên chủ động tiếp cận coaching một cách thuận lợi, riêng tư.

Với hành trình nhiều năm thực hiện khai vấn tại tổ chức, hơn 6000 nhân sự được tiếp cận với coaching, AEON đã và đang là tổ chức tiên phong đưa khai vấn vào doanh nghiệp. 10 năm đi cùng nhiều sự biến động nhưng tinh thần khai vấn tại tổ chức vẫn được duy trì và lan tỏa. Coach For Life là đơn vị đồng hành với cấp quản lý lãnh đạo tại AEON trong các khóa học đào tạo chuyên gia khai vấn.

Năm 2024, AEON Việt Nam đã đạt thêm cột mốc ấn tượng tại thị trường quốc tế khi được vinh danh với giải thưởng ICF Coaching Impact Awards 2024 bởi International Coaching Federation (ICF) - Liên đoàn Khai vấn Quốc tế, tổ chức dẫn đầu về khai vấn trên thế giới.  Trước đó, năm 2023, AEON Việt Nam đã được vinh danh tại “Giải thưởng văn hóa khai vấn xuất sắc Marshall Goldsmith” – giải thưởng tôn vinh các doanh nghiệp và tổ chức xuất sắc trong việc xây dựng thành công văn hóa khai vấn, thúc đẩy tài năng và khai phóng tiềm năng con người để đảm bảo sự phát triển bền vững cho nhân tài và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp.

3.2. Biến coaching trở thành văn hóa mở

Tại VinaCapital, đội ngũ nhân sự ngày càng nhận thức rõ giá trị của khai vấn như một công cụ hiệu quả để phát triển con người. Khi quá trình này được khởi nguồn từ nhu cầu nội tại của nhân viên và nhận được sự đồng hành tích cực từ lãnh đạo, khai vấn trở thành chất xúc tác mạnh mẽ cho sự thay đổi. Dù các line manager vẫn đối mặt với thách thức về quỹ thời gian, tổ chức đang chủ động tìm kiếm giải pháp linh hoạt để lồng ghép khai vấn vào nhịp làm việc hằng ngày. Đồng thời, việc lan tỏa văn hóa coaching tới các công ty thành viên cũng được tiếp cận một cách tinh tế và tôn trọng bản sắc riêng, nhằm đảm bảo sự cộng hưởng thay vì áp đặt.

Để giải quyết vấn đề, VinaCapital lựa chọn bắt đầu từ nhu cầu chính đáng của nhân sự. Khi nhân sự thấu hiểu giá trị của khai vấn, đồng thời chủ động mong muốn được phát triển; tổ chức sẵn sàng tạo cơ hội lan tỏa văn hóa cho tất cả hệ thống. Doanh nghiệp ưu tiên ứng dụng khai vấn cho đội ngũ lãnh đạo, giúp họ trải nghiệm, hiểu rõ bản chất về coaching. Sau đó, coaching được đưa từ cấp lãnh đạo tới cấp nhân viên, tạo ra sự thay đổi từ trên xuống. Tinh thần khai vấn được lan tỏa rộng rãi, tạo ra sức ảnh hưởng tới những công ty con. Từ đó thúc đẩy quá trình ứng dụng và chuyển đổi văn hóa tại nhiều tổ chức liên quan.

VinaCapial đã triển khai chương trình coaching dành riêng cho các lãnh đạo tiềm năng thông qua Coach For Life với ba mục tiêu chính: giúp họ trở thành những nhà lãnh đạo tạo ảnh hưởng bằng kỹ năng coaching, gia tăng sức khoẻ tâm-thân-trí (well-being) thông qua các thực hành tỉnh thức và gia tăng sức mạnh tập thể của đội ngũ lãnh đạo qua sự thấu hiểu và kết nối tốt hơn.

Ngoài ra, việc đưa coaching vào hệ thống đánh giá hiệu suất (KPIs) đã giúp VinaCapital duy trì cam kết lâu dài, giữ vững văn hóa coaching như một phần trong chiến lược phát triển con người.

3.3. Lan tỏa hiệu suất cao thông qua coaching

Tại Maxport, không đơn thuần là truyền cảm hứng ban đầu mà còn là duy trì “ngọn lửa” coaching trong suốt hành trình tiếp cận tại tổ chức. Vậy làm thế nào để mỗi cá nhân gắn bó, phát huy hiệu quả từ khai vấn? Bà Võ Hằng chia sẻ, “Chúng tôi đưa coaching vào các buổi học nội bộ như một phần trong chiến lược phát triển đội ngũ kế cận, hướng đến xây dựng những cá nhân tiềm năng một cách bài bản và bền vững.” 

Năm 2019, Maxport khởi động chương trình Executive Coach (EC) – chương trình khai vấn 1-1 dành riêng cho 06 Giám đốc Chuyên trách cấp cao. Đây là bước đi chiến lược nhằm xây dựng một đội ngũ lãnh đạo nòng cốt vững chắc, có năng lực khai vấn chất lượng. Cách tiếp cận này được Maxport áp dụng ở những giai đoạn sau tại tổ chức. Trước khi triển khai coaching tới các nhà máy, đội ngũ lãnh đạo chủ chốt tại đây sẽ tham gia chương trình coach 1-1 để đảm bảo sự thống nhất về tư duy và tinh thần dẫn dắt coaching trên toàn hệ thống.

Đến năm 2020, lần lượt các quản lý cao cấp của Maxport được cử đi học Khóa Đào tạo 60h dành cho Quản lý lãnh đạo và Coach Chuyên nghiệp của Coach For Life. Sau 3 năm, đến tháng 10/2021, Coach For Life chính thức đồng hành cùng Maxport để bắt đầu triển khai văn hoá coaching trong tổ chức.

Để tập trung phát triển đội ngũ Internal Coach (coach nội bộ), những cá nhân có sự yêu thích với coaching sẽ tham gia những buổi giao lưu để trao đổi, cùng học hỏi và nâng cao trình độ khai vấn. Không chỉ vậy, Maxport sẵn sàng kết nối với những nhóm Internal Coach của những doanh nghiệp khác. Điều này không chỉ khẳng định Maxport là một trong những doanh nghiệp có sức ảnh hưởng lớn về khai vấn mà còn tạo được sức lan tỏa với những tổ chức ngoài.

Theo quan sát từ bà Võ Hằng, những xung đột phát sinh giữa nhân sự chủ yếu đến từ việc hai bên chưa có thời gian để kết nối và trao đổi. Thông qua những buổi coach từ nhóm Internal Coach, nhân sự cảm thấy có sự đồng điệu và dễ kết nối hơn khi được lắng nghe và chia sẻ về khó khăn trong công việc, từ đó giúp quá trình hợp tác trở nên dễ dàng hơn.

Với hình thức kết hợp giữa Leader As Coach và Performance Coach, Maxport hướng tới xây dựng văn hóa hiệu suất cao, nơi coaching trở thành đòn bẩy thúc đẩy năng lực và tinh thần phát triển bền vững cho toàn bộ tổ chức.

Tổng kết

Leader Talk 07 khép lại với những góc nhìn thực tiễn và truyền cảm hứng từ ba doanh nghiệp tiên phong trong việc ứng dụng coaching tại tổ chức. Qua chia sẻ từ đại diện AEON, Maxport và VinaCapital, chúng ta thấy coaching không đơn thuần là một phương pháp phát triển cá nhân, mà còn là đòn bẩy chiến lược để chuyển hóa văn hóa doanh nghiệp và nâng cao hiệu suất đội ngũ. 

Hành trình đưa coaching vào tổ chức không tránh khỏi những rào cản văn hóa, sự kỳ vọng lớn và dẫn đến những khó khăn trong việc duy trì. Thế nhưng với định hướng rõ ràng và sự cam kết từ lãnh đạo, các doanh nghiệp đã từng bước xây dựng hệ sinh thái khai vấn bền vững. 

Hy vọng những chia sẻ và trải nghiệm chân thật tại sự kiện sẽ là nguồn động viên giúp các nhà lãnh đạo xây dựng đội ngũ gắn bó lâu dài và phát triển bền vững trong tương lai.