VUCA mang lại những thách thức lớn cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Các công ty phải suy nghĩ lại một cách tổng thể, giải phóng bản thân khỏi các quy tắc đã áp dụng trong thế giới cũ và tạo ra các quy tắc phù hợp hơn với thế giới mới.
Sự thay đổi trong tư duy và hành động của doanh nghiệp là cần thiết và coaching đã được lựa chọn trở thành một chiến lược phát triển cốt lõi. Theo báo cáo của Viện Phát triển Nhân sự (CIPD) năm 2010, gần 80% các doanh nghiệp của Anh sử dụng coaching để xây dựng và phát triển nhân sự cho mình. Văn hoá coaching càng phát triển thì sẽ có tác động càng lớn, mở ra không gian cho các phương pháp tiếp cận mới linh hoạt hơn, phù hợp hơn trong thế giới đầy biến động.
Mục lục
4 Thách thức của doanh nghiệp trong thế giới VUCA
Khó bắt kịp những thay đổi nhanh chóng của thế giới mới
Trong một thế giới mà mọi thứ thay đổi nhanh chóng mặt, các doanh nghiệp liên tục phải điều chỉnh các sản phẩm và dịch vụ mà họ cung cấp, cũng như cách họ sản xuất, quảng bá và bán chúng. Họ đang cố gắng trở nên chủ động hơn bằng cách dự đoán thế giới ngày mai sẽ như thế nào và liên tục phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới.
Không chỉ sản phẩm, dịch vụ và quy trình cần thay đổi, các doanh nghiệp cần linh hoạt hơn với các mô hình kinh doanh khác nhau, cấu trúc công ty khác nhau, nhân sự khác nhau, lãnh đạo khác nhau và cách tương tác khác nhau. Nếu một doanh nghiệp không có mục tiêu và định hướng rõ ràng, thì sự biến động sẽ có tác động mãnh liệt hơn đến họ. Sự biến động là tốt nếu bạn đang tìm kiếm cơ hội và xấu nếu bạn thích khả năng dự đoán.
Để đối phó với những biến động, sự nhanh nhạy, linh hoạt sẽ giúp các doanh nghiệp chuyển hướng nhanh chóng và chính xác mà không làm mất đi trạng thái cân bằng. Điều đó có nghĩa là các doanh nghiệp phải có khả năng thay đổi cách làm việc và suy nghĩ để bắt kịp thời đại mà không làm mất đi bản sắc ban đầu của mình. Không nên từ chối sự thay đổi mà hãy chấp nhận nó và coi đó là điều song hành với công việc kinh doanh của mình.
Nhiều biến động khó dự đoán trước
Sự biến động được đặc trưng bởi những thay đổi nhanh chóng và khó kiểm soát. Tính chất không thể dự đoán trước khiến cho việc lập kế hoạch dài hạn và trung hạn trở nên khó khăn. Một số chuyên gia cho rằng bạn càng đầu tư nhiều thời gian vào việc lập kế hoạch thì khả năng kế hoạch đó trở nên không còn phù hợp vào thời điểm thực hiện càng cao. Điều gì đúng hôm nay chưa chắc sẽ đúng vào ngày mai, ngay cả bản chất và động lực của sự thay đổi cũng thay đổi.
Hơn bao giờ hết, chúng ta đang sống với sự thiếu khả năng dự đoán và một viễn cảnh bất ngờ. Không thể đoán trước được các thị trường sẽ phát triển như thế nào. Các giá trị cố định trong nền kinh tế và thị trường chứng khoán có thể sụp đổ chỉ sau một đêm. Và vì toàn cầu hóa, một nguyên nhân tương đối nhỏ có thể gây ra những hậu quả to lớn trên toàn thế giới.
Môi trường thực sự không chắc chắn là môi trường không cho phép bất kỳ dự đoán nào, cũng không dựa trên cơ sở thống kê. Thế giới càng bất định sẽ càng khó dự đoán.
Thế giới ngày càng phức tạp, quá nhiều yếu tố, tác động đan xen lẫn nhau
Độ phức tạp đề cập đến số lượng các yếu tố mà chúng ta cần tính đến, sự đa dạng của chúng và mối quan hệ giữa chúng. Càng nhiều yếu tố, sự đa dạng của chúng càng lớn và chúng càng liên kết với nhau, thì môi trường càng phức tạp. Dưới độ phức tạp cao, không thể phân tích đầy đủ môi trường và đưa ra kết luận hợp lý. Thế giới càng phức tạp thì càng khó phân tích.
Sự phức tạp làm cho việc tìm mối liên kết giữa nguyên nhân và kết quả trở nên khó khăn hơn. Doanh nghiệp bị bao quanh bởi dữ liệu quá lớn khó để tiếp nhận và quản lý: một lượng lớn thông tin, nhiều biến số và các yếu tố được kết nối với nhau. Đó là lý do tại sao mọi người thường nhấn mạnh rằng với rất nhiều thứ đang diễn ra, mọi thứ thường hỗn loạn và khó hiểu.
Quá nhiều thông tin với sự mơ hồ, không rõ ràng
Thế giới hiện tại của chúng ta đầy rẫy những “ẩn số chưa biết” và không có tiền lệ. Sự thiếu rõ ràng khiến chúng ta không biết nguyên nhân gốc rễ của vấn đề là gì. Khi các mối quan hệ và sự kết nối giữa các yếu tố trở nên mù mờ sẽ dễ dẫn đến một kết luận sai lầm.
Sự mơ hồ đề cập đến sự thiếu rõ ràng về cách giải thích điều gì đó. Một tình huống không rõ ràng, khi thông tin không đầy đủ, mâu thuẫn hoặc không chính xác sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp để đưa ra những kết luận đúng đắn, chính xác. Thế giới càng mơ hồ, càng khó giải thích.
Sự không rõ ràng khiến cho những kinh nghiệm và bài học trong quá khứ không còn ý nghĩa ứng dụng. Trong một môi trường như vậy, các quy tắc không chỉ nhanh chóng trở nên lỗi thời mà còn không thể thực hiện được do số lượng ẩn số quá lớn. Dự báo và dự đoán kết quả của bất kỳ hành động nào và kế hoạch chuẩn bị cho tương lai đều mang tính thách thức và rủi ro.
Văn hoá coaching giúp doanh nghiệp giải quyết những thách thức này như thế nào?
Trong một thập kỷ qua, văn hoá coaching đã nổi lên như một công cụ chuyển đổi được lựa chọn để đối phó với thế giới VUCA và những thay đổi mang tính đột phá. Trung tâm Lãnh đạo Sáng tạo nhận định rằng nhu cầu về coachcing sẽ tiếp tục tăng trong tương lai. Một yêu cầu quan trọng trong thế giới VUCA là tăng cường quyền sở hữu của nhân viên, ý thức trách nhiệm và khả năng phản hồi - và coaching là một quá trình tham gia hiệu quả để thúc đẩy điều này.
Thoát khỏi những khuôn mẫu suy nghĩ xưa cũ không còn phù hợp
Trong bối cảnh ổn định, doanh nghiệp có thể dựa vào các phương pháp lập kế hoạch và phân tích đã được thử nghiệm và có kết quả. Tuy nhiên, ở một thế giới mà sự biến động, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ ngự trị, họ phải chuyển hướng tư duy từ lập kế hoạch sang chuẩn bị và bước vào trạng thái sẵn sàng. Văn hoá coaching giúp phá vỡ các khuôn mẫu và mô hình đã có và thể hiện sự đổi mới quản lý trong một thế giới đầy biến động.
Điều này đòi hỏi sự tập trung nhiều hơn vào việc xây dựng ‘năng lực’ của các nhà lãnh đạo để giải quyết các thách thức kinh doanh đang nổi lên thông qua chuyển đổi và thay đổi cá nhân. Các phương pháp đào tạo truyền thống có thể không thực tế và không còn phù hợp. Phương pháp coaching được khuyến khích để giải quyết nhu cầu về năng lực và sự trưởng thành của cá nhân. Nghiên cứu trong lĩnh vực xây dựng năng lực lãnh đạo chỉ ra thực tế rằng cách phát triển lãnh đạo theo quy định cũ dựa trên thang năng lực định sẵn không giúp họ giải quyết những thách thức kinh doanh thích ứng trong thế giới VUCA.
Văn hoá coaching giúp doanh nghiệp tăng tính linh hoạt, tăng khả năng thích ứng và ứng phó của doanh nghiệp
Coaching qua các thời kỳ thay đổi của doanh nghiệp cho thấy khả năng thúc đẩy đạt được mục tiêu, nâng cao tư duy tập trung vào giải pháp, khả năng đối phó với sự thay đổi tốt hơn, tăng hiệu quả lãnh đạo và khả năng phục hồi của bản thân. Nhân viên được hỗ trợ để xây dựng các kỹ năng cần thiết, đáp ứng những thách thức của môi trường VUCA.
Coaching đã được chứng minh là mang lại cả kết quả cá nhân và hiệu suất, đáp ứng nhu cầu tức thời của doanh nghiệp. Nó có thể được triển khai linh hoạt theo lịch trình cá nhân và cam kết công việc, đồng thời thúc đẩy sự phát triển cho từng cá nhân vừa hiệu quả vừa có mục tiêu.
Coaching được mô tả như là một "quá trình phát triển con người" và điều này đóng góp rất lớn cho doanh nghiệp trong bối cảnh VUCA. Bằng cách phát triển cá nhân, thay vì chỉ chuyển giao kiến thức, coaching có thể giúp người lao động tự định hướng rõ ràng hơn và có khả năng quản lý tốt hơn sự phát triển của bản thân để cuối cùng họ trở nên nhanh nhẹn và linh hoạt hơn để đáp ứng những thách thức liên tục thay đổi.
- Thúc đẩy gắn kết và giao tiếp hiệu quả trong doanh nghiệp
Cơ cấu tổ chức ổn định, không có thứ bậc leo thang và nhân viên được trao quyền để để giải quyết các vấn đề trong công việc. Coaching giúp nâng cao sự tự tin của từng cá nhân, từ đó giúp giao tiếp giữa mọi người với nhau hiệu quả hơn. Khi giao tiếp được cải thiện, nó sẽ giúp tạo ra các mối quan hệ làm việc tốt hơn, có khả năng thúc đẩy năng suất, tăng sự gắn kết trong doanh nghiệp.
Điều này được thể hiện trong doanh nghiệp theo một số cách như sau. Thứ nhất, đó là việc nâng cao nhận thức về bản thân và giúp nhân viên giải quyết hiệu quả hơn với những phản hồi mà họ nhận được. Thứ hai, nó cải thiện sự tương tác giữa mọi người. Thứ ba, nó giúp nhân viên có tiếng nói và gia tăng sự tự tin khi được lắng nghe khi đề xuất và đưa ra những cải tiến trong doanh nghiệp.
Trong thế giới VUCA, không có gì thay thế cho việc giao tiếp thường xuyên, rõ ràng và minh bạch; tất cả các chiến lược khác phụ thuộc vào truyền thông hiệu quả.
- Tạo dựng và duy trì lòng tin trong doanh nghiệp
Văn hoá coaching giúp tạo ra một môi trường dựa trên nguyên tắc, nơi mọi cá nhân được trao quyền đưa ra quyết định dựa trên ý định của người lãnh đạo vì lợi ích của nhóm. Điều này giúp tăng sự linh hoạt trong doanh nghiệp và cho phép mọi người phản ứng theo bản năng và biết họ cần phải làm gì khi đứng trước những biến động.
Duy trì niềm tin với nhân viên, khách hàng và các bên liên quan khác là rất quan trọng cho sự thành công của doanh nghiệp. Các nhà lãnh đạo nhận ra rằng các nhu cầu mới từ bên ngoài và các quy trình nội bộ đã tạo ra những rủi ro không thể lường trước và rằng lòng tin là rất quan trọng trước những khủng hoảng. Các mối quan hệ được duy trì bền chắt và các bên giao tiếp trao đổi thẳng thắn với nhau để cùng đi đến thống nhất.
Lòng tin gia tăng giúp các cá nhân cởi mở với nhau hơn, sẵn sàng trao đổi, chia sẻ mọi việc, nâng cao hiệu suất và quy trình làm việc. Ngoài ra, nó mang lại cho họ sự tự tin để có những cuộc trò chuyện thoải mái hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến việc ra quyết định vì khi các cá nhân trao đổi cởi mở hơn, họ sẽ tự tin để đưa ra những suy nghĩ của riêng họ để tranh luận.
- Tăng tinh thần trách nhiệm và ý thức cá nhân
Coaching giúp tăng cường trách nhiệm cá nhân bằng cách giúp các cá nhân trong doanh nghiệp làm chủ việc học tập và phát triển của chính họ. Bằng cách xây dựng trách nhiệm cá nhân này, người ta cảm thấy rằng các cá nhân sẽ trở nên tự định hướng hơn và do đó có nhiều khả năng hơn để đối phó với các thách thức kinh doanh. Mục đích là tạo ra nhiều người học tự lập và độc lập hơn để nhân viên có thể trở nên nhạy bén hơn và do đó những người lao động nhanh nhẹn hơn, có thể phát triển tốt hơn trong môi trường VUCA.
Khi chịu trách nhiệm về sự phát triển cá nhân, họ cũng sẽ hướng tới những trách nhiệm to lớn hơn với doanh nghiệp. Họ cảm thấy được khuyến khích, được trao quyền hoặc có thể thực sự chịu trách nhiệm về những gì họ cần phải làm. Một khi mọi người đánh giá cao và ghi nhận trách nhiệm cá nhân của họ, ý thức cá nhân và tinh thần trách nhiệm cũng được nâng lên. Trách nhiệm cá nhân đối với sự phát triển bản thân cũng có tác động đến con đường sự nghiệp tiềm năng trong tương lai.
Văn hóa coaching giúp các cá nhân và doanh nghiệp cùng nhau học hỏi và thay đổi với tốc độ phù hợp với môi trường VUCA ngày nay. Các cuộc trò chuyện coaching khuyến khích trí tuệ tập thể cần thiết để bắt kịp với sự thay đổi mạnh mẽ và nhanh chóng. Nó không chỉ giúp tăng cường sự tham gia và quyền sở hữu của nhân viên để đưa các giải pháp mạnh mẽ hơn cho những thách thức không ngừng thay đổi, mà còn tạo ra những kết nối tích cực trong một môi trường làm việc ngày càng khắt khe và căng thẳng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Wilson, W. and Lawton Smith, C. (2016), ‘‘Spot-Coaching: A new approach to coaching for organisations operating in the VUCA environment’, International Coaching Psychology Review
Pam Williams (2017), What are the challenges of introducing internal coaching in a VUCA context?, International Journal of Evidence Based Coaching and Mentoring
Edouard Gruwez (2017), VUCA world – a quick summary, www.tothepointatwork.com
Axel Klimek (2019), Collective re-thinking - New coaching approaches for the VUCA world, German in manager Seminar
BG George Forsythe (2021), Leading Through VUCA: CEOs Focus On Culture, www.chiefexecutive.net
Jeroen Kraaijenbrink (2018), What does VUCA really mean?, www.forbes.com