Kỹ năng coaching đang ngày càng đi sâu hơn vào nhiều khía cạnh trong cuộc sống. Một vài năm trước, những khách hàng tìm đến Coach For Life chủ yếu là những tập đoàn đa quốc gia, những doanh nghiệp Việt Nam có yếu tố nước ngoài,... Họ đã được tiếp cận coaching từ công ty mẹ, và giờ muốn triển khai coaching sâu rộng hơn cho đội ngũ nhân sự Việt Nam. Thế nhưng, trong khoảng một năm trở lại đây, nhu cầu đào tạo coaching ngày càng được mở rộng. Các tổ chức phi lợi nhuận, tổ chức xã hội, các đơn vị chăm sóc sức khoẻ cộng đồng,... cũng đầu tư đào tạo coaching cho đội ngũ chuyên gia, đội ngũ tư vấn viên của mình.
Trong năm 2022 vừa rồi, Coach For Life vinh dự được đồng hành và đào tạo kỹ năng coaching cho hơn 60 tiếp cận viên cộng đồng của Trung tâm LIFE - một tổ chức xã hội thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với sứ mệnh thúc đẩy và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và cộng đồng dễ bị tổn thương. Cùng Coach For Life nhìn lại tổng thể dự án vừa rồi:
1, Bối cảnh đào tạo coaching
Trung tâm LIFE là tổ chức xã hội được thành lập vào năm 2007 thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA). Sứ mệnh của LIFE là thúc đẩy và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và cộng đồng dễ bị tổn thương. Trung tâm LIFE đang triển khai hai chương trình chính: Chương trình Nâng cao Khả năng ứng phó và Sức khỏe Cộng đồng, và Chương trình hỗ trợ công nhân.
Trung tâm LIFE thông qua mạng lưới 42 tổ chức cộng đồng tại TP Hà Nội, Khánh Hòa, Đồng Nai, Bình Dương, Tp HCM, Bà Rịa Vũng Tàu, Cần Thơ, Kiên Giang để triển khai các hoạt động phòng chống HIV/AIDS bao gồm:
Tiếp cận, tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng;
Chuyển gửi khách hàng vào chương trình điều trị PrEP/ARV/STI, MMT, sức khỏe tâm thần… ;
Thực hiện các hoạt động truyền thông tạo cầu, thay đổi hành vi;
Cấp phát vật phẩm giảm hại đến các nhóm khách hàng đích là nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), người chuyển giới (TG), người tiêm chích ma túy (IDU), người hành nghề mại dâm (FSW) và các nhóm ưu tiên khác.
Bên cạnh đó, LIFE chú trọng vào việc nâng cao năng lực cho các tổ chức cộng đồng nhằm cung cấp các dịch vụ sức khỏe hiệu quả và bền vững.
Do bản chất là một tổ chức cộng đồng (không phải cơ sở y tế), hầu hết các dịch vụ mà LIFE cung cấp là dịch vụ tư vấn ban đầu, xét nghiệm sàng lọc, hỗ trợ khách hàng tuân thủ điều trị, đặc biệt là tư vấn sức khoẻ tâm thần cho các khách hàng,… Các tiếp cận viên cộng đồng tại đây hàng ngày cần trao đổi, tư vấn, trò chuyện với những đối tượng dễ bị tổn thương. Chính vì vậy, trung tâm LIFE mong muốn đào tạo kỹ năng coaching với mục đích nâng cao chất lượng dịch vụ tư vấn cho các tiếp cận viên, giúp các bạn có thêm kỹ năng công cụ để giải quyết nhiều tình huống khó trong công việc. Đồng thời, trung tâm cũng định hướng việc thu phí dịch vụ tư vấn trong tương lai.
2, Lộ trình chương trình đào tạo coaching
Với đặc điểm này, Coach For Life xây dựng chương trình đào tạo kỹ năng coaching làm 3 chặng:
Chặng 1 - Đào tạo trực tiếp kỹ năng coaching: Trong các buổi đào tạo, học viên được tiếp cận kiến thức tổng quan về coaching, các kỹ năng chủ chốt của một người coach (kỹ năng kết nối và tạo dựng sự tin tưởng, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng đặt câu hỏi), mô hình 6C và cách thức ứng dụng coaching vào thực tế.
Chặng 2 - Group coaching: Nối tiếp các buổi đào tạo trực tiếp, nhận biết được rằng các học viên chắc chắn sẽ có thắc mắc khi thực hành, Coach For Life thiết kế 3 buổi group coaching để giải đáp câu hỏi, chia sẻ kinh nghiệm thực hành, rút ra các bài học thực tế. Các học viên cũng được chia cặp để thực hành coaching, có những phiên coach được tiến hành dưới sự quan sát trực tiếp của đội ngũ Coach chuyên nghiệp từ Coach For Life, sau đó phản hồi trực tiếp cho học viên.
Chặng 3 - Đánh giá: Cuối chương trình, Coach For Life cùng Trung tâm LIFE tổ chức một buổi đánh giá kỹ năng của từng học viên dưới sự quan sát và đưa phản hồi của các Coach chuyên nghiệp.
Với đặc thù công việc của các học viên thường xuyên phải lắng nghe và xử lý các vấn đề cảm xúc của khách hàng, đội ngũ chuyên gia của Coach For Life chủ động lồng ghép các bài tập thực hành tỉnh thức vào quá trình đào tạo coaching để từng bước giúp học viên thấu hiểu bản thân, xây dựng sự vững vàng từ bên trong, vững tâm trước những tình huống cảm xúc khó. Nhiều học viên phản hồi rằng, mặc dù tỉnh thức là một chủ đề còn mới lạ, nhưng khi ứng dụng tỉnh thức vào các kỹ năng coaching, các bạn có nhiều phát hiện mới mẻ. “Tỉnh thức giúp mình định vị bản thân như một toạ độ gốc, dựa vào đó bản thân có thể tham gia vào quá trình coaching mà không bị lạc trong cảm xúc và câu chuyện của coachee” - một học viên đã chia sẻ sau khoá học.
3, Kết quả chương trình
Cuối chương trình, 44/45 học viên đạt yêu cầu tốt nghiệp. Các học viên đều nắm rõ các kiến thức cơ bản về coaching, tích cực thực hành, có những phiên coach được đội ngũ chuyên gia tại Coach For Life đánh giá tốt.
Dưới đây là chia sẻ của một số học viên:
“Sau khóa học, em học được một kỹ năng mới bên cạnh tư vấn và tham vấn. Kỹ năng coaching này giúp em biết cách tạo động lực, thúc đẩy sức mạnh nội tại của khách hàng trong việc phát hiện và giải quyết vấn đề của mình. Đặc biệt là các công cụ được cung cấp trong khóa học giúp em tạo sự kết nối tốt, từ đó giúp xây dựng được sự tin tưởng từ khách hàng”.
“Qua hai ngày học vừa rồi, em cảm thấy sự quan trọng của việc Khai vấn, nhất là những lợi ích mà nó đem lại cho mọi người, có thể kể đến là: Khám phá sức mạnh bên trong của mình cũng như của người khác; Giúp mình và người khác nhận ra được những vấn đề đang xảy ra và có thể tự mình tìm ra giải pháp cho những vấn đề đó; Giúp bản thân người coach và khách hàng nhìn lại nội tâm của mình và chữa lành nó,...”
“Em tin rằng kỹ năng tham vấn sẽ rất hữu ích khi kết hợp với kỹ năng tư vấn, tham vấn, đặc biệt là trong việc hỗ trợ cho khách hàng về các vấn đề sức khỏe tình dục, đặc biệt là đối với người nhiễm mới hoặc người sống chung với HIV".
Sau khoá học, các học viên cũng chia sẻ cam kết trong việc ứng dụng coaching vào công việc: “Em sẽ áp dụng vào công việc khai vấn sàng lọc HIV và khai vấn tâm lý cho người sử dụng các chất gây nghiện”; “Rèn luyện và thực hành các kỹ năng về coach nhiều hơn trong các buổi trò chuyện giữa bạn bè, người thân, đồng nghiệp cũng như trong các buổi tư vấn cho khách hàng có thể áp dụng đồng thời giữa tư vấn và khai vấn”; “Mình sẽ thực hành trên các bệnh nhân, bạn bè và những người xung quanh để mọi người phát triển tốt ưu điểm của bản thân”...
Đối với chính đội ngũ giảng viên của Coach For Life, chương trình đào tạo cùng Trung tâm LIFE cũng để lại rất nhiều dấu ấn đặc biệt. Bởi đặc thù công việc của các bạn thường xuyên phải đối diện với những tình huống cảm xúc khó khăn, hỗ trợ những trường hợp đặc biệt (HIV, chuyển giới, gái mại dâm,…), các bạn có rất nhiều chất liệu thực tế để đem vào thảo luận, chia sẻ, nhiều cơ hội để ứng dụng kiến thức đang học về coaching vào thực tế. Các học viên trong lớp có tinh thần học tập rất tốt, nhiều bạn ban đầu còn dè dặt, nhưng sau đó đã rất cởi mở chia sẻ, tạo nên không khí lớp học nhiệt tình và hiệu quả.
Coach For Life tin tưởng rằng, với sự nhanh nhạy này, các bạn học viên từ LIFE sẽ tiếp tục nhận được nhiều lợi ích tích cực từ coaching, ứng dụng sâu rộng vào công việc và cuộc sống, tiếp tục đem lại nhiều giá trị cho xã hội.