Lãnh đạo không phải là một vị trí, mà là một hành trình. Nó là một quá trình không ngừng học hỏi, phát triển và trưởng thành. Bài viết này sẽ khám phá những bí quyết và chiến lược mà những nhà lãnh đạo ưu việt sử dụng để đạt được sự phát triển bản thân liên tục trong môi trường kinh doanh ngày nay.
Mục lục
Tầm quan trọng của việc phát triển bản thân dưới cương vị người lãnh đạo
Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, các nhà lãnh đạo cần có khả năng thích ứng và phát triển để đáp ứng những thách thức mới. Việc phát triển bản thân là một quá trình quan trọng giúp nhà lãnh đạo nâng cao kiến thức, kỹ năng và khả năng lãnh đạo.
Cụ thể, phát triển bản thân giúp nhà lãnh đạo:
Đối mặt với sự thay đổi: Trong bối cảnh sự thay đổi liên tục, nhà lãnh đạo cần có khả năng thích ứng và dẫn dắt đội ngũ vượt qua những thời kỳ không chắc chắn. Phát triển bản thân giúp nhà lãnh đạo trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để quản lý và thậm chí tận dụng từ những thay đổi này.
Tạo nền tảng cho sự đổi mới: Phát triển bản thân mở ra cánh cửa cho sự đổi mới. Những nhà lãnh đạo xuất sắc thường là những người sẵn sàng thách thức trạng cũ và đưa ra những ý tưởng sáng tạo mới. Việc liên tục phát triển bản thân giúp họ mở rộng tầm nhìn và đặt ra những câu hỏi mới về cách họ có thể cải thiện tổ chức và quy trình công việc.
Nâng cao khả năng tự phục hồi: Hành trình phát triển bản thân mang lại cơ hội để nhìn nhận lại thành công và học hỏi từ thất bại. Điều này giúp tăng cường lòng tự tin và khả năng tự phục hồi của bản thân.
Các loại “bẫy” ngăn cản hành trình phát triển bản thân của nhà lãnh đạo
Dưới đây là một số “bẫy” phổ biến ngăn cản hành trình phát triển bản thân nhà lãnh đạo cần tránh:
Bẫy “tự mãn”: Nhà lãnh đạo tự mãn thường cho rằng mình đã có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết, từ đó không có nhu cầu học hỏi và phát triển thêm. Điều này khiến họ trở nên thụ động, trì trệ và không thể đáp ứng những thách thức kh môi trường kinh doanh thay đổi.
Bẫy “lười biếng”: Nhà lãnh đạo lười biếng thường không có động lực để học hỏi và phát triển. Họ thường tìm cách trì hoãn hoặc bỏ qua các cơ hội, từ đó hạn chế sự phát triển của bản thân.
Bẫy “thiếu sự tự nhận thức": Không nhận ra và đánh giá chính xác điểm mạnh và điểm yếu của bản thân có thể dẫn đến sự mù quáng trong quá trình phát triển. Sự tự nhìn nhận là yếu tố chính để xác định hướng đi cho sự phát triển cá nhân.
Bẫy “thiếu quyết tâm”: Nhà lãnh đạo thiếu quyết tâm thường dễ dàng bỏ cuộc khi gặp khó khăn. Họ thường thiếu kiên trì và không có kế hoạch cụ thể để đạt được mục tiêu phát triển bản thân.
Bẫy “tư duy sai lệch”: Nhà lãnh đạo thường có những tư duy sai lệch về phát triển bản thân, chẳng hạn như tin rằng chỉ cần học những kiến thức lý thuyết là đủ, hoặc tin rằng chỉ cần tham gia các khóa học, hội thảo là có thể phát triển bản thân. Những tư duy sai lệch này có thể dẫn đến những hành động sai lầm trong quá trình phát triển bản thân.
6 bí kíp phát triển bản thân của nhà lãnh đạo ưu việt
Để tránh những “bẫy” trên, các nhà lãnh đạo cần có nhận thức rõ ràng về tầm quan trọng của phát triển bản thân, và cần có kế hoạch và hành động cụ thể để thực hiện. Dưới đây là một số bí kíp phát triển bản thân của những nhà lãnh đạo ưu việt:
1/ Xác định mục tiêu phát triển bản thân rõ ràng
Khi xác định được mục tiêu rõ ràng, nhà lãnh đạo sẽ có động lực và định hướng để thực hiện kế hoạch phát triển bản thân của mình. Để xác định mục tiêu chính xác, nhà lãnh đạo cần trả lời các câu hỏi sau:
Tôi muốn trở thành một nhà lãnh đạo như thế nào?
Tôi muốn đạt được những gì trong sự nghiệp của mình?
Tôi cần phát triển những kỹ năng và năng lực nào để đạt được mục tiêu của mình?
Hoặc nhà lãnh đạo cũng có thể xác định mục tiêu dựa trên những gợi ý như sau:
Nhu cầu của bản thân và tổ chức: Đâu là những kỹ năng và năng lực mà nhà lãnh đạo cần để phát triển trong sự nghiệp của mình và đáp ứng nhu cầu của tổ chức.
Mục tiêu S-M-A-R-T: Mục tiêu phát triển bản thân của nhà lãnh đạo cần cụ thể, định lượng được, khả thi, hợp lý và có đặt mốc thời gian hoàn thành
Xu hướng phát triển của ngành nghề: Mục tiêu cần gắn với xu hướng thị trường, điều này sẽ giúp nhà lãnh đạo đảm bảo rằng họ đang phát triển những kỹ năng và năng lực cần thiết để thành công trong tương lai, nâng cao khả năng cạnh tranh của bản thân.
2/ Lập kế hoạch phát triển bản thân cụ thể
Lập kế hoạch phát triển bản thân cụ thể là bước quan trọng tiếp theo sau khi xác định được mục tiêu. Kế hoạch phát triển bản thân cụ thể giúp nhà lãnh đạo dễ dàng theo dõi và đánh giá tiến độ của mình, cũng như đảm bảo rằng họ đang đi đúng hướng để đạt được mục tiêu.
Để lập kế hoạch phát triển bản thân cụ thể, cần thực hiện các bước sau:
#1 - Xác định thời hạn thực hiện
Nhà lãnh đạo cần xác định thời hạn thực hiện cho từng mục tiêu. Điều này sẽ giúp họ có kế hoạch và hành động cụ thể để đạt được mục tiêu trong thời gian quy định.
Ví dụ, đối với mục tiêu "Thuyết trình trước đám đông mà không bị hồi hộp", có thể xác định thời hạn thực hiện là "Sau 6 tháng đầu năm 2024".
#2 - Xác định các bước hành động
Ví dụ, đối với mục tiêu "Trong vòng 6 tháng, tôi sẽ có thể thuyết trình trước đám đông mà không bị hồi hộp", có thể xác định các bước hành động như sau:
Tham gia các khóa học hoặc hội thảo về kỹ năng thuyết trình.
Thực hành thuyết trình trước gương hoặc với bạn bè, đồng nghiệp.
Tham gia các cuộc họp hoặc sự kiện công cộng để có cơ hội thuyết trình trước đám đông.
#3 - Xác định nguồn lực cần thiết
Để thực hiện kế hoạch phát triển bản thân, nhà lãnh đạo cần xác định các nguồn lực cần thiết, bao gồm thời gian, tài chính và cả nhân sự. Điều này sẽ giúp bạn đảm bảo rằng họ có đủ nguồn lực để thực hiện kế hoạch.
Ví dụ, đối với mục tiêu "Trong vòng 6 tháng, tôi sẽ có thể thuyết trình trước đám đông mà không bị hồi hộp", có thể xác định nguồn lực cần thiết như sau:
Thời gian: 30 phút mỗi ngày để luyện tập thuyết trình.
Tài chính: Khoảng 10 triệu đồng để tham gia các khóa học hoặc hội thảo về kỹ năng thuyết trình.
Nguồn lực con người: Sự hỗ trợ của bạn bè, đồng nghiệp để luyện tập thuyết trình.
#4 - Theo dõi và đánh giá tiến độ
Sau khi lập kế hoạch phát triển bản thân, nhà lãnh đạo cần theo dõi và đánh giá tiến độ của mình thường xuyên. Điều này sẽ giúp họ theo tự đánh giá bản thân và thực hiện những thay đổi nếu cần thiết
Nhà lãnh đạo có thể theo dõi và đánh giá tiến độ của mình thông qua các phương pháp sau:
Lập nhật ký tiến độ.
Trao đổi với bạn bè, đồng nghiệp hoặc cố vấn.
Tham gia các chương trình đánh giá hiệu suất.
3/ Tập trung vào quá trình thay vì kết quả
Như đã đề cập ở trên, phát triển bản thân là một quá trình lâu dài và cần có sự kiên trì. Nếu chỉ tập trung vào kết quả, nhà lãnh đạo sẽ dễ dàng nản chí, bỏ cuộc khi gặp khó khăn.
Ngược lại, khi tập trung vào quá trình, họ có thể nhận ra mình đang tiến bộ mỗi ngày, và đạt được nhiều thành tựu, dù là nhỏ bé. Điều đó sẽ giữ cho họ động lực để tiếp tục phấn đấu, ngay cả khi gặp trở ngại.
Nhưng làm sao để tập trung vào quá trình? Dưới đây là một số lưu ý:
Theo dõi tiến độ của mình: Hãy theo dõi tiến độ của mình một cách thường xuyên để ghi nhận những tiến bộ của mình.
Cảm ơn bản thân: Hãy dành thời gian để cảm ơn bản thân vì những nỗ lực của mình. Điều này sẽ giúp nhà lãnh đạo có thêm động lực để tiếp tục học hỏi và phát triển.
Ngừng so sánh mình với người khác: So sánh mình với người khác sẽ chỉ khiến bạn cảm thấy chán nản và thất vọng.
Học hỏi từ những sai lầm: Mọi người đều mắc sai lầm. Điều quan trọng là phải học hỏi từ chúng để không mắc phải những sai lầm tương tự trong tương lai.
4/ Học cách lắng nghe và chấp nhận phản hồi
Phản hồi từ những người khác giúp nhà lãnh đạo nâng cao tự nhận thức bản thân, hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của mình, cũng như những lĩnh vực cần cải thiện. Tuy nhiên, việc lắng nghe và chấp nhận phản hồi không phải lúc nào cũng dễ dàng. Dưới đây là một số bước mà nhà lãnh đạo có thể thực hiện để tận dụng tối đa phản hồi:
Tạo môi trường cởi mở
Nhà lãnh đạo cần tạo ra một môi trường an toàn và cởi mở, nơi mọi người cảm thấy thoải mái khi chia sẻ ý kiến và phản hồi của họ. Điều này có thể được thực hiện bằng cách:
Thể hiện sự tôn trọng và lắng nghe chủ động
Không phán xét hoặc phản ứng tiêu cực với phản hồi tiêu cực
Tạo cơ hội cho mọi người chia sẻ ý kiến của họ
Phát triển từ phản hồi tiêu cực
Phản hồi tiêu cực có thể là một thách thức, nhưng nó cũng có thể là một cơ hội quý giá để nhà lãnh đạo phát triển bản thân và cải thiện cách thức lãnh đạo. Dưới đây là một vài lưu ý khi tiếp nhận phải hồi tiêu cực được đề cập trong bản tin [Leader As Coach 91] Làm gì khi nhận được phản hồi tiêu cực từ nhân viên? của Coach For Life:
Phản hồi từ nhân viên, kể cả phản hồi tiêu cực, đều là cơ hội quý giá để người lãnh đạo phát triển bản thân và cải thiện cách thức lãnh đạo.
Khi nhận phản hồi tiêu cực, người lãnh đạo cần bình tĩnh, lắng nghe sâu để nắm bắt vấn đề thực sự, không vội phản biện hay tự biện minh.
Sau khi lắng nghe, hãy dành thời gian để tự kiểm chứng lại thông tin, phân tích vấn đề trước khi đưa ra quyết định hoặc phản hồi.
Cần có sự thay đổi thực tế sau khi tiếp nhận góp ý từ nhân viên để khẳng định giá trị của phản hồi đối với sự phát triển của lãnh đạo.
Tìm đến sự trợ giúp của các chuyên gia khai vấn chuyên nghiệp để xử lý những phản hồi phức tạp.
Thực hành tỉnh thức, quán chiếu nội tâm để học cách làm chủ cảm xúc, không phản ứng thái quá trước những lời góp ý gay gắt.
Thực hiện phản hồi 360 độ
Phản hồi 360 độ là một phương pháp hiệu quả để nhận phản hồi từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm đồng nghiệp, cấp dưới và cấp trên. Điều này mang lại cái nhìn toàn diện về hiệu suất và tư cách lãnh đạo của nhà lãnh đạo.
Xây dựng văn hóa phản hồi
Nhà lãnh đạo nên khuyến khích sự phản hồi liên tục trong tổ chức. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường nơi mọi người cảm thấy thoải mái khi chia sẻ ý kiến và ý tưởng để cùng nhau phát triển.
5/ Xây dựng kỹ năng học tập trọn đời (Lifelong learning)
Học tập trọn đời giúp nhà lãnh đạo không ngừng phát triển bản thân theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:
Tăng cường kiến thức và kỹ năng: Học tập trọn đời giúp nhà lãnh đạo cập nhật những kiến thức và kỹ năng mới nhất trong lĩnh vực của họ. Điều này giúp họ trở nên chuyên nghiệp hơn và có thể đáp ứng tốt hơn những yêu cầu của công việc.
Phát triển tư duy phản biện và sáng tạo: Học tập trọn đời giúp nhà lãnh đạo rèn luyện tư duy phản biện và sáng tạo. Điều này giúp họ đưa ra những quyết định sáng suốt và giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả.
Mở rộng tầm nhìn và nhận thức: Học tập trọn đời giúp nhà lãnh đạo mở rộng tầm nhìn và nhận thức. Điều này giúp họ hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh và có thể đưa ra những quyết định chính xác hơn.
Tăng cường khả năng thích ứng: Học tập trọn đời giúp nhà lãnh đạo thích ứng tốt hơn với những thay đổi. Điều này là cần thiết trong bối cảnh thế giới đang chuyển biến nhanh chóng như hiện nay.
Tăng cường khả năng lãnh đạo: Học tập trọn đời giúp nhà lãnh đạo phát triển các kỹ năng lãnh đạo cần thiết, chẳng hạn như giao tiếp, lãnh đạo đội nhóm, giải quyết xung đột, v.v.
Dưới đây là một số phương pháp giúp xây dựng kỹ năng học tập trọn đời cho các nhà lãnh đạo:
Tạo thói quen đọc sách, tài liệu, cập nhật kiến thức hàng ngày: Dành ra ít nhất 15 - 20 phút mỗi ngày để đọc và tìm hiểu kiến thức mới.
Tham gia các khóa học, hội thảo chuyên môn: Cập nhật các xu hướng quản trị, kỹ năng lãnh đạo hiện đại.
Học hỏi từ những nhà lãnh đạo giỏi: Quan sát và học hỏi từ kinh nghiệm của các nhà lãnh đạo thành đạt.
Rút kinh nghiệm từ chính những thất bại: Phân tích nguyên nhân và tìm giải pháp để tránh mắc lại sai lầm tương tự.
Như vậy, với sự quyết tâm và kỷ luật cao, các nhà lãnh đạo hoàn toàn có thể xây dựng được thói quen học tập suốt đời và không ngừng vươn lên.
6/ Phát triển bản thân cùng chương trình Executive Coaching
Với Coach For Life, hành trình phát triển bản thân không chỉ là việc trang bị những kỹ năng cần thiết, mà còn là cơ hội để các nhà lãnh đạo thăng tiến trong sự nghiệp một cách có ý nghĩa. Nếu bạn là một nhà lãnh đạo đang tìm kiếm một giải pháp hiệu quả để phát triển bản thân và nâng cao năng lực lãnh đạo, chương trình Executive Coaching của Coach For Life là một lựa chọn phù hợp dành cho bạn.
Chương trình được thiết kế bởi các chuyên gia hàng đầu, với các phương pháp thực hành và hỗ trợ cá nhân hóa, giúp các nhà lãnh đạo:
Hiểu rõ về bản thân, bao gồm điểm mạnh, điểm yếu, mục tiêu và giá trị cốt lõi.
Phát triển các kỹ năng lãnh đạo cần thiết, bao gồm giao tiếp, lãnh đạo, quản lý, giải quyết vấn đề,...
Xây dựng kế hoạch phát triển cá nhân phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của bản thân.
Đăng ký tư vấn ngay hôm nay để biết thêm thông tin chi tiết và bắt đầu hành trình phát triển bản thân của bạn!
Tạm kết
Nếu bạn là một nhà lãnh đạo đang khao khát phát triển bản thân và tối ưu hóa hiệu suất, hãy bắt đầu từ hôm nay. Dành thời gian để tự đặt câu hỏi về mục tiêu và tầm nhìn cá nhân, xác định rõ những kỹ năng cần phát triển, và tìm kiếm nguồn lực hỗ trợ. Hãy nhớ rằng, việc phát triển bản thân là một hành trình liên tục. Hãy luôn học hỏi và trau dồi bản thân để trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc và đạt được thành công lâu dài.